Στα "πέτρινα σπίτια" στου Φιλοπάππου

Photo: C.J.Papachristou

Συζητώντας για την νεορεαλιστική ταινία "Συνοικία το Όνειρο" (1961) (βλ. επίσης εδώ) είχαμε αναφέρει ότι τα γυρίσματα έγιναν στην περιοχή του "Ασύρματου", ανάμεσα στα Άνω Πετράλωνα και τον λόφο του Φιλοπάππου. Την εποχή των γυρισμάτων υπήρχαν ακόμα μερικές παράγκες από τον συνοικισμό των προσφύγων που είχαν έρθει το 1922 από την Αττάλεια. Σιγά - σιγά, οι παράγκες αντικαταστάθηκαν από τα "πέτρινα σπίτια" και τη μεγάλη πολυκατοικία στου Φιλοπάππου, που χτίστηκαν με πρωτοβουλία της τότε Βασίλισσας Φρειδερίκης.

Photo: C.J.Papachristou

Οι παρεμβάσεις της Φρειδερίκης στην πολιτική ζωή του τόπου είναι ένα ζήτημα που έχει συζητηθεί εξαντλητικά, και δεν θα μας απασχολήσει εδώ. Ας την κρίνει η Ιστορία... Θα μεταφέρω, απλά, αυτά που άκουσα χθες από κάτοικο της περιοχής, εγγονό προσφύγων από την Αττάλεια (τέτοια συναπαντήματα μου προκαλούν ιδιαίτερη συγκίνηση, αφού κι εγώ εγγονός προσφύγων είμαι).

Photo: C.J.Papachristou

Είχα πάει, λοιπόν, στα "πέτρινα", κάτω από τον περιφερειακό του Φιλοπάππου, για να βγάλω μερικές φωτογραφίες. Έξω από ένα σπίτι καθόταν ένας άνδρας κοντά στα 70. Τον ρώτησα αν θα πείραζε να φωτογραφίσω το σπίτι του. "Βγάλε όσες φωτογραφίες θες", μου απάντησε πρόθυμα. Μετά πιάσαμε κουβέντα για την ιστορία του συνοικισμού. "Πρώτα ζούσαμε σε παράγκες και μετά μπήκαμε να ζήσουμε σαν άνθρωποι σ' αυτά τα σπίτια. Κι ας μείναμε φτωχοί... Ας είναι καλά η βασίλισσα που ενδιαφέρθηκε για μας!"

Αυτό δεν με εντυπωσίασε ιδιαίτερα. Η συνέχεια, όμως, πραγματικά με ξάφνιασε:

"Το ξέρεις ότι ερχόταν εδώ κι επισκεπτόταν τους πρόσφυγες; Ούτε φωτογραφίες, ούτε δημοσιογράφοι, τίποτα! Μόνο δυο - τρεις σωματώδεις τύποι ήταν μαζί, που τη φυλάγανε. Πήγαινε στα σπίτια, έπινε καφέ και έπιανε κουβέντα, σαν να 'τανε γειτόνισσα. Να, εδώ πιο πάνω που ήταν της κυρα-Μαρίας πήγαινε πιο συχνά."

Η ιστορία έχει και... αθλητικό ενδιαφέρον:

"Μια φορά είχε πάει στην αλάνα, να δει τα αγόρια που έπαιζαν μπάλα. Τι μπάλα, δηλαδή; Από κουρέλια την είχαν φτιάξει! Κάποια στιγμή η μπάλα ήρθε στα πόδια της. Ένας ψηλός πήγε να την πάρει, και τότε εκείνη του λέει: 'Με τέτοια μπάλα παίζετε εδώ;' Κάτι ψιθύρισε σε έναν από τη συνοδεία της, κι εκείνος έφυγε αμέσως. Όταν ξαναγύρισε, κρατούσε τρεις μπάλες δερμάτινες. Ξέρεις τι σήμαινε δερμάτινη μπάλα εκείνη την εποχή; Τα παιδιά ένιωσαν σαν να έπαιζαν τώρα σε παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου!"

Αυτά τα άκουσα, και θεωρώ χρέος μου να τα μεταφέρω. Και θα ομολογήσω ότι ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που ένιωσα ένα κάποιο αίσθημα συμπάθειας για τη Φρειδερίκη...

Στο τελευταίο σπίτι με περίμενε άλλη μία έκπληξη. "Πάρε κι εμένα στη φωτογραφία", λέει ο ιδιοκτήτης. Και συνεχίζει: "Είδες τι ωραίο σπίτι; Και πού να δεις αυτό που έχω στο χωριό μου, στην Εύβοια!" "Στην Εύβοια, πού;", του λέω. "Στον Νέο Πύργο", μου απαντάει. Πατριώτης, δηλαδή, αφού ο Νέος Πύργος στη Βόρεια Εύβοια είναι το προσφυγικό χωριό από το οποίο καταγόταν η μητέρα μου! Το πώς βρέθηκε ο εκ Κωνσταντινουπολιτών καταγόμενος σε σπίτι στα Ατταλιώτικα, ξέχασα να το ρωτήσω. Μικρός, πάντως, που είναι ο κόσμος...!

Photo: C.J.Papachristou