Κάποιες φορές (λίγες δυστυχώς...) η ποίηση πράγματι έχει κάτι το ουσιαστικό να πει.
Όταν ο λόγος είναι όχημα σκέψης αντί αυτοσκοπός περίτεχνου (αλλά γενικά ρηχού) εντυπωσιασμού. Κι όταν το μήνυμα είναι οικουμενικό, όχι αυτάρεσκα προσωποκεντρικό...
Το ποίημα του Μουρσελά αφορά όλους μας. Είτε το γνωρίζουμε, είτε όχι...
--------------------------------
Χαθήκαμε
σε μίζερες σκέψεις και μικρότητες,
χωρίς να λύσουμε
το μέγα μυστήριο του κόσμου,
για να μείνει το ερώτημα
άλυτο
και αδυσώπητο.
Πως έζησες, γιατί έζησες έτσι όπως έζησες,
τι θα μπορούσες να κάνεις και δεν έκανες,
για άλλο δρόμο έψαχνες, για άλλο νόημα,
λάθος κουδούνια, λάθος πόρτες χτύπησες,
λάθος δρόμους πήρες,
λάθος ανθρώπους αγάπησες,
σε λάθος κρεβάτια κοιμήθηκες,
σε λάθος σπίτια έζησες.
Πάνε χρόνια που έκλεισε η «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ». Και, μαζί, συντελέστηκε ένα έγκλημα στον ηλεκτρονικό Τύπο: η διαγραφή των αρχείων των «Διαλόγων», του πιο intellectual κομματιού της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας!
Δεν θλίβομαι τόσο για τα κείμενα του μετριότατου αρθρογράφου. Αυτά σώθηκαν στα blogs του και πολλά από αυτά δημοσιεύθηκαν αργότερα, σε βελτιωμένες εκδοχές, στο ΒΗΜΑ και στο Aixmi.gr. Αυτό που μου προκαλεί μεγαλύτερη θλίψη είναι η απώλεια των σχολίων – υπό μορφή διαλόγων μεταξύ αναγνωστών – που συνόδευαν τα άρθρα αυτά. Διάλογοι υψηλού πνευματικού επιπέδου που, συχνά, ξεπερνούσαν κατά πολύ τους ορίζοντες των ίδιων των πρωτογενών κειμένων!
Το κλείσιμο ενός κορυφαίου site ενημέρωσης είναι πάντοτε μία μελαγχολική ιστορία. Συχνά προηγούνται σημάδια που το προαναγγέλλουν: Το site αρχίζει σιγά-σιγά να μοιάζει με εγκαταλειμμένο σπίτι που οι κάτασπροι τοίχοι του μαύρισαν, ενώ η αυλή του – πανέμορφη κάποτε – είναι τώρα πνιγμένη στα αγριόχορτα που κανείς δεν φρόντισε να κόψει... Η «είδηση» έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι είδηση, αφού ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει σε μία ημερομηνία που ολοένα απομακρύνεται από το παρόν, θαρρείς και κάποιος πάτησε το κουμπί τού “pause” στο video της επικαιρότητας...
Την τύχη των «Διαλόγων» της «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ» ελπίζω να μην έχει οποιοδήποτε άλλο αξιόλογο ειδησεογραφικό site του Διαδικτύου. Ακόμα και αν ένα site καταστεί ανενεργό (για λόγους που ούτε μπορούμε να γνωρίζουμε, ούτε και δικαιούμαστε να κρίνουμε) θα πρέπει πάση θυσία να διαφυλαχθεί το αρχείο του, αφού μέσα σε αυτό βρίσκονται αμέτρητες ώρες επίπονης δουλειάς, και κάποιες πολύτιμες ώρες ζωής που έχουν επενδυθεί εκεί...
Πάνω από τις όποιες ποδοσφαιρικές αντιπαλότητες, εκτιμώ τον Βαγγέλη Μαρινάκη γιατί έσωσε από αφανισμό το ιστορικό «ΒΗΜΑ» μαζί με δεκάδες θέσεις εργασίας. Με την εφημερίδα σώθηκε – και μάλιστα οργανώθηκε ξανά με τρόπο υποδειγματικό – το ηλεκτρονικό αρχείο της. Αυτά οφείλουμε να τα αναγνωρίσουμε.
Σε ό,τι αφορά, αν μη τι άλλο, την αρχειακή διατήρηση (αντί της οικονομικά πιο συμφέρουσας διαγραφής) αρθρογραφικού μόχθου ετών σε κάποια sites που ίσως αποφάσισαν (ή αναγκάστηκαν;) να καταστούν ανενεργά, είμαι βέβαιος ότι το ίδιο θα συνεχίσουμε να εκτιμούμε και πολλούς ακόμα ανθρώπους που, με όραμα και σκληρή δουλειά, έκαναν το Διαδίκτυο έναν χώρο που αξίζει να επισκεπτόμαστε και να ενημερωνόμαστε. Και η μοίρα του αρχείου των «Διαλόγων» ας μείνει σαν μία θλιβερή ανάμνηση ενός γεγονότος που δεν πρέπει να συμβεί ξανά στον χώρο της ηλεκτρονικής ενημέρωσης...
Στην έκδοση της 8-5-2020, η εφημερίδα "Αυγή" φιλοξενεί πολιτική δήλωση από το «Παρατηρητήριο COVID–19», διαδικτυακή εκπομπή του γνωστού δημοσιογράφου Κώστα Αρβανίτη που μεταδίδεται από το κανάλι YouTube του (προσκείμενου στον Σύριζα) ραδιοσταθμού "105,5 Στο Κόκκινο". Η δήλωση, η οποία υπερασπίζεται - υποτίθεται - "τους εργαζόμενους στον πολιτισμό και το θέαμα", καταλήγει ως εξής:
"Επειδή το θράσος περίσσεψε, ας ξανακούσουμε την Υβρεοπομπή του Φοίβου Δεληβοριά."
Ομολογώ ότι το τραγούδι δεν το γνώριζα (φυσικό αυτό για έναν "ξενέρωτο συντηρητικούρα" όπως εγώ). Έψαξα όμως και το βρήκα. Πρόκειται κατ' ουσίαν για μία εκχυδαϊσμένη εκδοχή του γνωστού "Διδυμότειχο Blues" σε ό,τι αφορά την βασική του στόχευση, που είναι η έκφραση απόλυτης απέχθειας για την στρατιωτική θητεία. Μόνο που τα εκφραστικά μέσα είναι τώρα διαφορετικά, αφού στη θέση της ποίησης παρελαύνει ένα ανθολόγιο χυδαιολογίας που συντίθεται από ό,τι πιο φτηνό θα μπορούσε κάποιος να ακούσει στην θύρα των φανατικών ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου!
Παραθέτω το σχετικό video για όσους αντέχουν να το ακούσουν (ένα αντιεμετικό σκεύασμα θα μπορούσε να κάνει ευκολότερη την ακρόαση).
Το ύφος του δημοσιογράφου ελάχιστα με εκπλήσσει. Είναι άλλωστε απόλυτα εναρμονισμένο με την γενικότερη πολιτική εμπάθεια του χώρου τον οποίο αυτός υπηρετεί. Στέκομαι όμως σε έναν και μόνο στίχο από το τραγούδι:
"Να ρυθμίζουν με σφυρίχτρα το εν-δυο οι μικροτσούτσουνοι"
Αν η ποιότητα του τραγουδιού δείχνει το πώς ακριβώς αντιλαμβάνεται η "ανανεωτική αριστερά" (sic) τον "πολιτισμό" για τον οποίο εσχάτως κόπτεται, η αθλιότητα του πιο πάνω στίχου αφαιρεί ακόμα και τα κορδόνια από την υποκριτική μάσκα του δήθεν "αντι-ρατσισμού", με την οποία ο εν λόγω πολιτικός χώρος εμφανίζεται ως προστάτης των σεξουαλικών ιδιαιτεροτήτων! Αν δεχθούμε εκείνο που υπονοεί ο στίχος, τότε η αξιακή αποτίμηση ενός άντρα (εδώ το φύλο είναι απόλυτα προσδιορισμένο και μη επιδεχόμενο αμφισβήτηση!), η οποία τον καθιστά αποδεκτό είδος από την "προοδευτική" τέχνη, βρίσκεται σε ευθεία συνάρτηση με τα ανατομικά του "χαρίσματα" και τα δηλωτικά του φύλου του "προσόντα". Αυτό, τουλάχιστον, θα βεβαίωνε κάθε μάτσο φασίστας που σέβεται τον εαυτό του, αλλά και κάθε "χαζογκομενάκι" που, κρατώντας τη μεζούρα, παίρνει σβάρνα την πιάτσα των αγοριών και στη συνέχεια χλευάζει στην κοριτσοπαρέα όσους έκρινε ως "ολίγους"!
Αλλά, αν θέλουμε να απλώσουμε το ζήτημα πέρα από την σημειολογία των εμετικών στίχων ενός προχειρογραμμένου και παντελώς άτεχνου τραγουδιού, ο "πόνος" της "ανανεωτικής αριστεράς" για τον πολιτισμό φάνηκε μεγαλόπρεπα όταν, δύο χρόνια μετά το έγκλημα στη Marfin, είδε με περισσή κατανόηση κάποια γνωστά-άγνωστα "παιδιά", τα οποία με ποικίλους τρόπους διαχρονικά υπερασπίστηκε, να πυρπολούν ιστορικούς κινηματογράφους στο κέντρο της Αθήνας.
Εκτός βέβαια αν "πολιτισμός" είναι, τελικά, μόνο ό,τι υμνεί το κόμμα και ό,τι υπηρετεί τις πολιτικές επιδιώξεις του. Που μάλλον περί αυτού ακριβώς πρόκειται...
Όσο κι αν βασανίζω τη σκέψη μου, νιώθω αδύναμος να κατανοήσω τα Ολοκαυτώματα. Μεγάλα ή μικρά, από αιμοσταγείς παρανοϊκούς δικτάτορες ή από μικρούς κι ασήμαντους - αλλά εξίσου διεστραμμένους - φανατικούς που νομίζουν ότι δολοφονώντας όσους δεν ασπάζονται την "ιδεολογία" τους, κάνουν "επανάσταση"...
Τα Ολοκαυτώματα έχουν μέσα τους κάτι το μεταφυσικό που τα τοποθετεί έξω από τη λογική του καθημερινού ανθρώπου. Αλλά, ακόμα και από τη λογική των ίδιων των σοφών! Μιλώντας για το ναζιστικό έγκλημα των 6 εκατομμυρίων, ο φιλόσοφος και θεολόγος Emil Fackenheim είπε ότι ήταν "ένα φαινόμενο έξω από τα ανθρώπινα μέτρα, του οποίου το νόημα δεν πρέπει να αναζητήσουμε στην Ιστορία ή την Κοινωνιολογία αλλά στη Θεολογία, αφού η εξήγησή του – αν υπάρχει – μπορεί να είναι γνωστή μόνο στον Θεό".
Φοβάμαι ότι σε ανάλογο συμπέρασμα θα καταλήξουν οι φιλόσοφοι του μέλλοντος (αν το είδος αυτό υπάρχει ακόμα σε έναν κόσμο που έχει πάψει πια να σκέπτεται) προσπαθώντας να κατανοήσουν το έγκλημα στη Marfin, που στιγμάτισε ανεξίτηλα μία κοινωνική διαμαρτυρία 10 Μαΐους πριν (5-5-2010). Τρεις νέοι άνθρωποι και ένα αγέννητο μωρό κάηκαν ζωντανοί, πέφτοντας θύματα ενός παρανοϊκού μίσους που ξεπερνά ακόμα και αυτά τα ακρότατα του "πολιτικού" ακτιβισμού και εισέρχεται στον μυστηριακό κόσμο του απόλυτου Κακού. Ενός Κακού που τεντώνει τόσο πολύ τα ιδεολογικά άκρα ώστε να τα κάνει να συναντηθούν, έτσι που η διαστροφή του ναζισμού να μη διαφέρει, τελικά, σε τίποτα από εκείνη όσων δηλώνουν φανατικά πολέμιοί του!
Οι δολοφόνοι της Marfin δεν τιμωρήθηκαν ποτέ, γι' αυτούς δεν υπήρξε (ούτε, δυστυχώς, θα υπάρξει) "Νυρεμβέργη". Κι όσοι αρνήθηκαν να κρατήσουν ξεκάθαρες πολιτικές αποστάσεις από εκείνους, ανταμείφθηκαν ακόμα και με θεσμικά αξιώματα από έναν λαό που από την αρχή της Ιστορίας του έμαθε να μισεί για να υπάρχει. Και, σαν να μην έφταναν οι εξωτερικοί εχθροί - αληθινοί ή επινοημένοι - φρόντιζε πάντα να διχάζεται ώστε οι μισοί να εχθρεύονται τους άλλους μισούς...
Οι νεκροί της Marfin δεν θα βρουν, τελικά, ποτέ δικαίωση. Ας ευχηθούμε τουλάχιστον η θυσία τους να μην ξεχαστεί (και - γιατί όχι; - να μην πάει χαμένη) σε έναν τόπο όπου η πολιτική αντιπαράθεση δεν οδηγεί σε δημιουργική σύνθεση ιδεών αλλά σε αυτοκαταστροφική αλληλοεξόντωση. Κι έναν τόπο όπου ακόμα και η καταμέτρηση νεκρών φτάνει να γίνει εργαλείο πολιτικής. Είτε αυτοί πεθαίνουν από καλοκαιρινή πυρκαγιά, είτε από ανοιξιάτικη πανδημία...
