Μια άλλη άποψη για τη συνέντευξη στο KLIK

 Από τον ποιητή Θανάση Βαβλίδα έλαβα ένα εξαιρετικό και άκρως ενδιαφέρον σχόλιο για την πρόσφατη συνέντευξή μου στο KLIK και την δημοσιογράφο Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή, όπου εξέφρασα τις σκέψεις μου για τον επιθετικό πόλεμο που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία (δείτε εδώ). Την συνέντευξη ακολούθησε ένα δικό μου σημείωμα (εδώ) στο οποίο ανέπτυξα κάπως πιο διεξοδικά μερικές από τις απαντήσεις μου.

Μία από τις ερωτήσεις αφορούσε τον "πολιτιστικό αποκλεισμό" που επιβλήθηκε στη Ρωσία από το ελληνικό υπουργείο πολιτισμού. Μεταφέρω την σχετική ερώτηση της κ. Διαμαντή, και την απάντηση που έδωσα:

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η υπουργός πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, έδωσε οδηγίες να ανασταλεί οποιαδήποτε υλοποίηση, συνεργασία, προγραμματισμός ή συζήτηση εκδηλώσεων με ρωσικούς πολιτιστικούς οργανισμούς. Η απόφαση αυτή του υπουργείου προκάλεσε αμέτρητες αντιδράσεις στα social media, με πολλούς χρήστες να κατηγορούν το υπουργείο ότι υπερβάλλει, καθώς η τέχνη έχει σκοπό να ενώνει και όχι να χωρίζει. Ποια η άποψή σας; 

Συμφωνώ με την υπουργό. Η τέχνη ενώνει όταν δεν χρησιμοποιείται ως όργανο προπαγάνδας ενός καθεστώτος που συνειδητά επιχειρεί να διχάσει την ανθρωπότητα! Το πρόβλημα δεν είναι η μουσική του Τσαϊκόφσκι καθαυτή, αλλά η μουσική του Τσαϊκόφσκι ως επικοινωνιακό εργαλείο για την προβολή των επιτευγμάτων ενός αυταρχικού κρατικού συστήματος.

Το σχόλιο του γνωστού ποιητή αφορά κυρίως αυτή την τοποθέτησή μου. Το παραθέτω χωρίς δικές μου παρεμβάσεις:

------------------------------------------------

Η συνέντευξή  σου ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και θεωρώ λογικό ότι πυροδότησε συζητήσεις και αντιδράσεις.

Θα ήθελα να συμβάλω στον προβληματισμό, εκφέροντας την αντίθεσή μου στην "αναστολή εκδηλώσεων με ρωσικούς πολιτιστικούς οργανισμούς".

Και το λέω αυτό, θεωρώντας ότι η τέχνη δεν χαράσσει σύνορα αλλά δημιουργεί γέφυρες, ακόμα και αν κάποιοι τη χρησιμοποιούν ως μέσο προπαγάνδας ή για αλλότριους σκοπούς (βλέπε Βάγκνερ στη ναζιστική Γερμανία). Σημασία έχει το μήνυμα και η αξία του ίδιου του έργου και όχι να στεκόμαστε στην κακή του χρήση. Στο κάτω - κάτω ο ρωσικός πολιτισμός, όσο και αν μας φαίνεται τώρα πως αποκτά επικυριαρχικό χαρακτήρα (αν και δεν έπαυσε ποτέ να τον έχει, όπως κάθε μεγάλος πολιτισμός) είναι αναντίρρητα μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Με την κάθετη απόφαση αναστολής, λοιπόν, καίγονται κι εκείνες οι φωνές που θα μπορούσαν να μιλήσουν και να εκφραστούν όντας  αντίθετες στον προπαγανδιστικό χαρακτήρα των επίσημων  φωνών. Συνθέτες όπως ο Στραβίνσκι και ο Σοστακόβιτς πρέπει τώρα να ακούγονται πολύ περισσότερο, ενώ ο Τσαϊκόφσκι, βουτηγμένος στα ύδατα μιας περιόδου εθνικιστικών εξάρσεων, ναι  μεν δεν αποφεύγει την υγρασία των κυριαρχικών κυμάτων, αλλά πορεύεται διαχρονικά, σχεδόν αλώβητος, προς υψηλότερες σφαίρες.

Δεν ξέρω, τελικά, τι είναι χειρότερο: η απαγόρευση, η λογοκρισία ή  η προπαγάνδα. Σε ακροατές, πάντως,  που διαθέτουν καλλιτεχνικό ένστικτο,  οι εκδηλώσεις δεν θα τύχουν αποδοχής, ενώ τα έργα θα επιβιώσουν.

 Θανάσης Βαβλίδας