Επιλέγοντας μία θετική στάση ζωής

 Γράφει ο Κώστας Παπαχρήστου

Μία τυχαία συνάντηση δύο φιλενάδων σε αθηναϊκό σούπερ-μάρκετ (η σκηνή θα μπορούσε να είναι αληθινή):

    - Χαίρομαι που σε βλέπω! Πού θα πάτε φέτος διακοπές;

    - Δεν θα πάμε.

    - Μα γιατί; Όλος ο κόσμος πάει. Εσείς τίποτα;

    - Εμάς μας φτάνει που είμαστε καλά, και νιώθουμε υπέροχα ακόμα και με μια ωραία βόλτα.

    - "Μια ωραία βόλτα"... Η ζωή δεν θέλει μόνο βόλτες, υπάρχουν και καλύτερα πράγματα!

    - Όπως υπάρχουν και χειρότερα. Αν κοιτάξεις γύρω σου θα δεις ανθρώπους που περνούν πολύ δύσκολες καταστάσεις. Αισθανόμαστε τυχεροί που, αν μη τι άλλο, μέχρι στιγμής τις έχουμε αποφύγει.

    - Ε, καλά, γιατί κοιτάς τα χειρότερα ενώ υπάρχουν τα καλύτερα; Εμείς πάντως το Σάββατο φεύγουμε για...

(Ο αναγνώστης ας συμπληρώσει τον προορισμό, σύμφωνα με τις προσωπικές του προτιμήσεις.)

Ο παραπάνω διάλογος αναδεικνύει το νόημα της θετικής στάσης ζωής, την οποία έχει επιλέξει η φιλενάδα (ας την ονομάσουμε "Λίνα") που δεν θα πάει διακοπές. (Η άλλη γυναίκα λειτουργεί απλά ως αφορμή για την ανάδειξη αυτής της στάσης εκ μέρους της φίλης της, και δεν θα μας απασχολήσει περισσότερο εδώ.)

Τι σημαίνει, όμως, "επιλέγω μία θετική στάση ζωής"; Θα μπορούσαμε να κωδικοποιήσουμε την απάντηση ως εξής:

Αποδέχομαι τα όρια του εφικτού και αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για όσα μου επιτρέπουν, χωρίς να μεμψιμοιρώ γι' αυτά που δεν είναι δυνατά.

Η Λίνα γνωρίζει ότι η οικογένειά της δεν έχει τη δυνατότητα να πάει διακοπές (ίσως υπάρχουν οικονομικά προβλήματα ή άλλα ζητήματα που απαιτούν παραμονή στην πόλη). Εν τούτοις, δεν γκρινιάζει και δεν καταριέται την τύχη της. Ούτε αισθάνεται συμπλεγματικά απέναντι στη φίλη της, η οποία εμφανώς την υποτιμά για τη στάση ζωής της (χωρίς μάλιστα να μπει στον κόπο να εξετάσει αν όντως πρόκειται για επιλογή και όχι για μη-δυνατότητα). Είναι αξιοσημείωτο ότι η Λίνα δεν αισθάνεται την ανάγκη να "απολογηθεί" εξηγώντας τους λόγους που την κάνουν να μην πάει διακοπές. Το αφήνει να φανεί σαν απλή έλλειψη διάθεσης. Αλλά, ακόμα κι αν αυτός ακριβώς είναι ο λόγος, η Λίνα δεν κλονίζεται από την αρνητική κριτική της φίλης της για την υποτιθέμενη "ασημαντότητα" των επιθυμιών και των επιλογών της.

Παράλληλα, η Λίνα βιώνει ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης, για δύο λόγους:

1. Όλοι στην οικογένειά της είναι καλά. Κι αυτό το "καλά" μόνο αυτονόητο δεν είναι στη ζωή, αν κοιτάξει κάποιος γύρω του και δει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ακόμα και οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας.

2. Αν και είναι αντικειμενικά αδύνατη η ικανοποίηση όλων των επιθυμιών της, υπάρχουν πάντα πράγματα που είναι εφικτά σε εκείνη και μπορούν να την κάνουν ευτυχισμένη (όπως, π.χ., η ωραία βόλτα που επικαλέστηκε). Το πρόβλημα είναι ότι, συχνά, τα πράγματα αυτά τα υποτιμούμε ή τα αγνοούμε εντελώς, αφού στη συνείδησή μας βάζουμε σε πρώτο πλάνο εκείνα που εξ ορισμού είναι ανέφικτα. Έτσι, αισθανόμαστε δυστυχείς όταν βλέπουμε ότι τα μη-δυνατά για εμάς είναι κατορθωτά για κάποιους άλλους.

Γενικά μιλώντας, ο άνθρωπος που επιλέγει μία θετική στάση ζωής κάνει το καλύτερο δυνατό για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και να εκπληρώσει τις επιθυμίες του. Στην περίπτωση, όμως, που δεν τα καταφέρει απόλυτα, δέχεται ότι έτσι είναι οι καταστάσεις και δεν πρόκειται να αλλάξουν αν εκείνος απλά αρνηθεί να συμβιβαστεί μαζί τους. Κλωτσώντας έναν τοίχο, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι να σπάσουμε το πόδι μας, όχι να πέσει ο τοίχος!

Οι σύγχρονοι γιατροί τονίζουν την εξάρτηση της υγείας μας (και) από την ποιότητα των συναισθημάτων μας. Ειδικά, επισημαίνουν τη μεγάλη θεραπευτική αξία που έχει για τον άνθρωπο το αίσθημα της ευγνωμοσύνης. Κι αυτό δεν μας το παρέχουν οπωσδήποτε τα πράγματα που στον μέσο άνθρωπο φαντάζουν μεγάλα και σπουδαία, αλλά, πολύ περισσότερο, εκείνα που συχνά προσπερνούμε θεωρώντας τα "μικρά". Όπως, η νέα μέρα που ξημερώνει και μπορούμε να δούμε ξανά τον ήλιο (κάποιοι, δυστυχώς, δεν το μπορούν)... Ένα σταθερό ταβάνι πάνω απ' το κεφάλι μας, και μία βρύση που τρέχει πάντα νερό (και όμως, υπάρχουν άνθρωποι που δεν τα έχουν αυτά δεδομένα)... Ένας ρομαντικός περίπατος που ξυπνά μνήμες και ξαναζωντανεύει αισθήματα που τα 'χαμε αφήσει πίσω... Ένα χαμόγελο από έναν άγνωστο στο δρόμο, κάποιο συννεφιασμένο πρωινό... Και, πάνω απ' όλα, οι άνθρωποι που αγαπάμε, που είναι καλά και σήμερα...

Όσο για τη Λίνα της εναρκτήριας ιστορίας μας, την επόμενη φορά που θα επισκεφθεί το σούπερ-μάρκετ θα γνωρίζει τι πρέπει να κάνει ώστε να μη χάσει τον χρόνο της με ανούσιες συζητήσεις:

    - Χαίρομαι κι εγώ που σε βλέπω, χρυσή μου. Όμως θα πρέπει να τα πούμε κάποια άλλη φορά, γιατί βιάζομαι στ' αλήθεια!

Ταμείο...