Ευγνωμοσύνη...

 

    Κι εκεί που λέγαμ' η ζωή μας στέρεψε, 

    κι εκεί που ο ήλιος στέγνωσε 

    τις δύο τελευταίες μας σταγόνες, 

    ανάμεσα στις φυλλωσιές 

    μες στο στενό δρομάκι 

    μοναχική ξεπρόβαλε μια κρήνη. 

    Κι ως ξεδιψάσαμε 

    για μια στιγμή μονάχα κοιταχτήκαμε. 

    Κι απρόθυμα πάλι κινήσαμε 

    ψελλίζοντας, «ε και;»... 

    (ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

    Σχόλιο:

Ακούγοντας τη λέξη «ευγνωμοσύνη», το μυαλό μας πηγαίνει σε κώδικες ευγένειας και τρόπους καλής συμπεριφοράς. Σ’ αυτό βοηθούν και τα ίδια τα λεξικά: «αναγνώριση από κάποιον της ευεργεσίας που του έκανε κάποιος άλλος, καθώς και έντονα φιλική διάθεση προς αυτόν». Το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: Για κάποιον που ζει σε μια ερημιά μακριά απ’ τον κόσμο, το αίσθημα της ευγνωμοσύνης θα πρέπει να είναι ανύπαρκτο!

Όμως, αν υπερβούμε αυτή την απλουστευτική ανθρωποκεντρική προσέγγιση της έννοιας, θα αντιληφθούμε ότι η ευγνωμοσύνη δεν αφορά μόνο τη στενή σχέση μας με τον συνάνθρωπο ή την κοινωνία, αλλά, σε υψηλότερο επίπεδο, την υπερκόσμια σχέση μας με το Σύμπαν. Κι αν δεχθούμε (όπως κάποιοι πιστεύουν) ότι το Σύμπαν δεν είναι παρά απεικόνιση της ίδιας μας της συνειδητότητας (άσχετα αν – κατά το «γνώθι σαυτόν» – ελάχιστα την έχουμε εξερευνήσει…), θα οδηγηθούμε στο συμπέρασμα πως η ευγνωμοσύνη είναι κατά βάθος σχέση αυτοπάθειας: Επικοινωνώ θετικά με το Σύμπαν = επικοινωνώ θετικά με τον εαυτό μου. Ή, με διαφορετικά λόγια, το Σύμπαν είναι καθρέφτης της συνειδητότητάς μου και ανακλά πίσω σ’ εμένα τόσο τα καλά, όσο και τα κακά μου αισθήματα, και τα ανατροφοδοτεί.

Το «ευχαριστώ» που δεν είπαμε είναι εκείνο που θέτει σε αμφισβήτηση το δικαίωμά μας να κατέχουμε όλα εκείνα που θεωρούμε δεδομένα κι αυτονόητα...

Φωτισμένος

    Μη ρωτηθείς ποτέ οι δρόμοι αυτοί πού οδηγούν,

    απλά περπάτα τους!

    Ίσως να βγάζουν πάλι εκεί που κάποτε ξεκίνησες.

    Μα ο ίδιος πια δε θα 'σαι...

    (ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

    Σχόλιο:

Η ζωή δεν είναι χαρτογραφημένη πορεία με βέβαιες διαδρομές. Περπατούμε τους δρόμους της από εσωτερική ώθηση, αναζητώντας τις μεγάλες Αλήθειες που κρύβονται πίσω από τα επιφαινόμενα. Με τελικό προορισμό την κατάκτηση της ίδιας της αυτογνωσίας, που είναι το ανώτατο στάδιο κάθε μάθησης.

Λέμε ότι «η ζωή συχνά κάνει κύκλους». Αυτό είναι αλήθεια. Το ερώτημα είναι αν ένας «κύκλος» ανήκει σταθερά στο ίδιο επίπεδο, ή ανεβαίνει συνεχώς επίπεδο χωρίς να κλείνει ποτέ. Αν, δηλαδή, η αυτογνωστική πορεία είναι ένας αέναα επαναλαμβανόμενος κύκλος, ή είναι μία εξελικτική σπείρα που εκτείνεται σε όλο το μήκος της ζωής. Στην πρώτη περίπτωση μένουμε ανεξέλικτοι καθώς βαδίζουμε πάνω στη χωροχρονική μας διαδρομή. Είναι η δεύτερη επιλογή που δίνει στη ζωή ουσιαστικό υπαρξιακό νόημα...

Υπέρβαση του Εγώ

Αυτός ο στυλογράφος ο ακριβός 

ήταν δικός μου: 

κοίτα στο πλάι το μονόγραμμα! 

Αυτό το σπίτι το ψηλό 

σε μένα ανήκε: 

μες στο συρτάρι είναι τα συμβόλαια! 

Αυτό το ποίημα το εξαίσιο 

εγώ το έγραψα: 

πρόσεξε τ’ όνομά μου στο εξώφυλλο! 

Αυτό το πλήθος το τεράστιο 

για μένα ζητωκραύγαζε: 

σώπα και άκουσε στο δίσκο τα συνθήματα! 

Αυτή τη δωρεά τη γενναιόδωρη 

εγώ την είχα κάνει: 

για δες στην πινακίδα τα χρυσά τα γράμματα! 

Αυτοί που κλαιν με σπαραγμό 

για μένα κλαίνε: 

διάβασε τ’ όνομά μου χαραγμένο στο σταυρό! 

... Όμως «εγώ» δεν είμαι πια Εγώ: 

Είμαι «εσύ», είμαι «εμείς», 

είμ’ ό,τι πέρασε και ό,τι θάρθει, 

το χθες μαζί και τ’ αύριο, 

το εδώ και το εκεί αγκαλιασμένα στο παντού, 

ψυχή του Σύμπαντος και όλων των Συμπάντων! 

Τώρα πια λεύτερος, 

καμία αιτιότητα κρυφή να μη με σκιάζει... 

(ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

Σχόλιο:

Ο Δ. Λιαντίνης, που αφιέρωσε μία ολόκληρη ζωή στη φιλοσοφική μελέτη του θανάτου, επισήμανε ότι ο θάνατος είναι μία έννοια πολύ δύσκολο να οριστεί. Θα πρόσθετα ότι είναι μία έννοια που δεν μπορεί να γίνει κατανοητή μέσα στα ανθρώπινα μέτρα, αφού είναι αδύνατο να τον τοποθετήσουμε στο πλαίσιο των οικείων χωροχρονικών συμβάσεων. Ίσως υπερβαίνει και αυτόν τούτον τον "ιερό" νόμο της αιτιότητας...

Αν η φιλοσοφία (ορθώς) δεν επιχειρεί να ορίσει τον θάνατο, η ηθική το τολμά: Είναι η απόλυτη υπέρβαση του "Εγώ"!

Θετική σκέψη

Τα μάτια αν ανοίξεις το πρωί 

κι απ’ το παράθυρο αντικρίσεις 

του δρόμου τα σκουπίδια, 

πες «ευχαριστώ!». 

Κοίταξε πέρα στο βουνό 

που η νέα αυγή ροδίζει... 

Αν στο τραπέζι βρεις για πρωινό 

λίγο μπαγιάτικο ψωμί, 

πες «ευχαριστώ!». 

Κόψτο στη μέση 

και μοιράσου το 

μ’ εμένα που δεν έχω... 

Άμα του κόσμου οι δυνατοί 

σε αδικούνε, 

πες «ευχαριστώ!». 

Τώρα που έμαθες 

κάν’ τη ζωή σου 

ένα μάθημα δικαιοσύνης... 

Αν ψάχνοντας γι’ αγάπη 

βρεις περιφρόνηση, 

πες «ευχαριστώ!». 

Κι αγάπη δώσε εσύ 

εκεί που ανοίγουν οι ψυχές 

να τη δεχτούνε... 

Άμα στο τέλος μέρας δύσκολης 

με λίγη ποίηση καλή 

θέλεις να ξαποστάσεις, 

όμως σου λάχει ποίημα άτεχνο 

γεμάτο ανόητες συμβουλές και νουθεσίες, 

πες «ευχαριστώ!». 

Ξύπνα το γείτονα 

και με ευγένεια πολλή 

γι’ απόψε μόνο ζήτα του 

τον τόμο τον εξαίσιο του Καβάφη! 

(ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

Ευτελούς αξίας...

 

Σα μπεις στο σπίτι

μην ψάξεις άδικα μες στα συρτάρια,

μην κάνεις άνω-κάτω τις ντουλάπες,

μη χάσεις χρόνο στα πατάρια.

Ό,τι πολύτιμο το έχουν πάρει.

 

Κάτι ευτελούς αξίας μόνο που υπήρχε

το έθαψαν προχθές...

 

          (ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

Πόλη φαντασμάτων

 

Τις νύχτες που περιπλανιέσαι

μες στα στενά που ήξερες της πόλης

ποτέ μην αναρωτηθείς

οι δρόμοι αυτοί οι άγριοι, οι σκοτεινοί

πού θα σε βγάλουν:

δε βγάζουν πουθενά!

 

Τα μέρη που έζησες γίναν αδιάβατα.

Στα σπίτια που ερήμωσαν

μένουν φαντάσματα,

στους άδειους δρόμους περπατούν σκιές

που σέρνουνε τα θλιβερά τους βήματα

μέσα σ’ αυτά που κάποτε λεγόνταν γειτονιές...

 

Η πόλη που αγάπησες

δεν είναι πια εδώ!

Χιλιάδες χρόνια αντιστάθηκε

μα στέρεψ’ από ήρωες κι απόκαμε.

Κι αμέτρητες ανοίξανε κερκόπορτες

(πώς δεν τις βλέπαμε;)

κι από στεριά και θάλασσα

οι βάρβαροι διαβήκανε στο τέλος...

 

Όσο για σένα, πεισματάρη νοσταλγέ

πάψε να κλαις και να αγανακτείς

και μάταια μην τους ψάχνεις:

φευγάτοι οι Εφιάλτες είν’ από καιρό!

Δεν πρόσεξες πως λείπουνε

οι θησαυροί της πόλης;

         (ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

Κουβαδάκι

Εντάξει, ό,τι πεις εσύ! 

Είμαι ο Πήτερ Παν ποτέ που δε μεγάλωσε... 

Δεν είμαι αρκούντως τολμηρός 

σαν είναι ν’ αναλάβω ευθύνες... 

Άφησα την πρωτοβουλία στο συνάδελφο 

και πήρε την προαγωγή... 

Φοβήθηκα να πάρω δάνειο για διακοπές 

ενώ, για δες ο γείτονας... 

Δεν υπερθεματίζω σε μαγκιές σαν οδηγώ 

ακόμα κι αν χυδαία προκαλούμαι... 

Το μόνο γιατρικό που μου χρειάζεται 

είναι να πάω να κλαψουρίσω στη μαμά μου... 

Κι άμα τολμήσω να αρθρώσω άποψη που διαφωνεί 

η λύση πάντα απλή: 

το κουβαδάκι μου και σ’ άλλη παραλία! 

Γι’ αυτή σου την πολύτιμη την τελευταία συμβουλή 

σκληρή μου φεμινίστρια, σ’ ευχαριστώ! 

Μια άλλη παραλία ανακάλυψα 

που εκεί πια δε φοβάμαι να φοβάμαι... 

Για σένα μόνο ανησυχώ: 

Άνθρωποι ψεύτες, φθονεροί 

λένε τα βράδια πως γυρνάς τις γειτονιές 

με κλάματα κι ολοφυρμούς γυρεύοντας συμπόνια 

για κάποιον άκαρδο που αναίτια δήθεν σ’ άφησε. 

Κι αναρωτιέμαι εσύ, τόσο περήφανη 

τέτοιες χυδαίες συκοφαντίες πώς ανέχεσαι! 

Όμως, ξέρω καλά: απαξιώνεις... 

(ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)