Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2020

Εμβόλια για εγκεφάλους, υπάρχουν;

Photo: tovima.gr
Κι ενώ η μαύρη λίστα του θανάτου συνεχώς μεγαλώνει τριγύρω, κάποιοι εξακολουθούν να πουλάνε τρέλα μιλώντας για "μια ήπια σε γενικές γραμμές λοίμωξη" που κάποιες σκοτεινές δυνάμεις χρησιμοποιούν - υποτίθεται - σαν πρόσχημα για να μας κλείσουν σε μία παγκόσμια φυλακή και να ελέγχουν τις ζωές μας! Ζητείται ελπίς - ή μάλλον, ένα εμβόλιο για εγκεφάλους...
Την ιστορία την άκουσα χθες από ρεπορτάζ δελτίου ειδήσεων της TV. Είναι αληθινά τραγική: Πατέρας γύρω στα 50, διασωληνωμένος λόγω Covid-19. Δεν μπόρεσε να πάει στην κηδεία του γιου του, που έφυγε από την ίδια φονική νόσο. Συνέβη στην Ελλάδα...

Μία εξίσου τραγική είδηση διάβασα επίσης χθες: 47χρονη νοσηλεύτρια, μητέρα δύο παιδιών, κατέληξε στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, στο οποίο υπηρετούσε, αφού πάλεψε για τη ζωή της επί δύο εβδομάδες στη ΜΕΘ του νοσοκομείου. Ένα ακόμα όνομα στη μαύρη λίστα του Covid...

Οι ιστορίες αυτές, καταχωρισμένες στα ιατρικά συμβάντα μίας τυχαίας μέρας του χρόνου, είναι απλά ενδεικτικές της καθημερινότητας που βιώνουμε από το ξεκίνημα της πανδημίας. Άνθρωποι φεύγουν πριν καν συνειδητοποιήσουν τι τους έχει συμβεί, συχνά από πολυοργανικές ανεπάρκειες που σαρώνουν τον οργανισμό τους με την ταχύτητα λάβας ηφαιστείου που πνίγει μια ολόκληρη πόλη απ' άκρου εις άκρο! Παιδιά μένουν δίχως γονείς, ακόμα και γονείς δίχως παιδιά...

Μέσα σε αυτό το σαδιστικό πάρτι του θανάτου, οι φωνές των ηλιθίων (ή, κάποιων που απλά το παίζουν ηλίθιοι, άγνωστο γιατί) αποτελούν ψυχεδελική ροκ μουσική υπόκρουση. Διαβάζω σε πολύ σοβαρό - και υπέρ το δέον δημοκρατικό και φιλελεύθερο - ειδησεογραφικό site:

Δεν είναι τρομακτική ως επιδημία ο Covid-19, είναι τρομακτικό αυτό που αναδύεται με αφορμή μια ήπια σε γενικές γραμμές λοίμωξη. Η νέα κανονικότητα η οποία χτίζεται με όρους κοινωνικής μηχανικής συνοψίζεται στο εξής: θα βρισκόμαστε σε διαρκή εν δυνάμει υγειονομική κρίση με διαλείμματα μη κρίσης.
(...)
Πάντα όμως θα έχουμε μια Καταστροφή να κρέμεται πάνω από το κεφάλι μας. Κι αυτή η καταστροφή για να εξευμενιστεί ζητά από τους ανθρώπους να είναι υπάκουα και πειθαρχημένα παιδιά. Να μην διασκεδάζουν ανεύθυνα, να μην απολαμβάνουν πολύ. Να μην περιφέρονται άσκοπα. Να υπολογίζουν συνεχώς τις πιθανότητες. Τις αναλογίες ρίσκου.
(...)
Μη χαλαρώνετε, να 'στε σε εγρήγορση, ο ειδικός παραμονεύει να καταδικάσει τον αιρετικό που δεν πιστεύει!

Και μένω, τελικά, να αναρωτιέμαι αν ένα κοινό, βιολογικού τύπου εμβόλιο θα αποδειχθεί αρκετό για να μας γλιτώσει από τον Covid. Ίσως πριν απ' αυτό θα έπρεπε να έχει ανακαλυφθεί ένα ακόμα πιο ισχυρό εμβόλιο για εγκεφάλους. Κι αυτό, φοβάμαι, έχει ήδη αργήσει πολύ...

Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2020

Chopin: Sonata No. 2 | Wilhelm Kempff

Γενικά μιλώντας, υπάρχουν δύο διακριτές ερμηνευτικές προσεγγίσεις στον Frédéric Chopin. Στην πρώτη, ο πιανίστας χρησιμοποιεί την δεξιοτεχνία του στο βαθμό που απαιτείται για να αναδείξει την ομορφιά της μουσικής του Chopin. Στη δεύτερη, ο πιανίστας χρησιμοποιεί την μουσική του Chopin ως μέσο για να επιδείξει την δεξιοτεχνία του!

Για παράδειγμα, ακούγοντας τον Maurizio Pollini να ερμηνεύει σπουδές του Chopin θαυμάζεις τις δεξιοτεχνικές ικανότητες του πιανίστα αλλά χάνεις ένα μέρος από την ωραιότητα της μουσικής. Ένα ακόμα χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι οι ερμηνείες τού φινάλε της Σονάτας No. 2 σε Σι-ύφεση ελάσσονα. Έχει την ένδειξη "Presto" και παίζεται "unisono" (τα δύο χέρια παίζουν τις ίδιες ακριβώς γραμμές σε παράλληλες οκτάβες). Οι περισσότεροι πιανίστες (αν όχι όλοι) "ξεμπερδεύουν" μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα με αυτό το πολύ σύντομο μέρος, ακολουθώντας την αυθαίρετη εμπρεσιονιστική ερμηνεία που θέλει τη μουσική να μιμείται τον άνεμο που σφυρίζει ανάμεσα στα κυπαρίσσια ενός κοιμητηρίου (θυμίζω ότι το προηγούμενο μέρος της σονάτας είναι το φημισμένο "Πένθιμο Εμβατήριο"). Το Presto γίνεται, σιωπηλά, Prestissimo και η εκτέλεση αφήνει τον ακροατή ζαλισμένο από την ταχύτητά της και άφωνο από την δεξιοτεχνική ικανότητα του ερμηνευτή. Εν τούτοις, ούτε μία νότα έχει μείνει στη μνήμη του, αφού καμία δεν έχει ακουστεί καθαρά!

Ο μόνος πιανίστας, εξ όσων γνωρίζω, που τόλμησε μία εκ διαμέτρου αντίθετη ερμηνεία ήταν ο Wilhelm Kempff. Βαθύς γνώστης της μουσικής του Beethoven, επιχειρεί εδώ μία πιο "κλασική" προσέγγιση στο φινάλε της σονάτας του Chopin. Το τέμπο είναι σκόπιμα πιο αργό, έτσι ώστε η κάθε νότα να ξαναβρεί και να αναδείξει την αξία της. Όσο και αν ακούγομαι "αιρετικός", η ερμηνεία του Kempff είναι εκείνη που προτιμώ ανάμεσα σε δεκάδες άλλες που έχω ακούσει!

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2020

Λιανεμπόριο: Όταν η κοινή λογική μένει από... μπαταρία!

Την ώρα που τα κορυφαία πολιτικά ζητήματα στη χώρα είναι οι παραθαλάσσιες βίλες και οι χαρούμενες ποδηλασίες στα βουνά, τα μικρά μαγαζιά της γειτονιάς αργοπεθαίνουν λόγω του lockdown. Θύματα μιας "οριζόντιας" λογικής που αδυνατεί να διακρίνει ανάμεσα στο κοσμοβριθές κεντρικό πολυκατάστημα μαζικής εξυπηρέτησης και στη μικρή συνοικιακή επιχείρηση που εξυπηρετεί βασικές τοπικές ανάγκες...
Γράφει: Κώστας Παπαχρήστου

Μία ιατρική συσκευή μετρήσεων, απόλυτα απαραίτητων, βρήκε την ώρα να μείνει από μπαταρία. Τη συσκευή αυτή μέχρι πρότινος χορηγούσαν δωρεάν τα φαρμακεία (ακριβοπλήρωνες, ασφαλώς, τα σχετικά αναλώσιμα). Έτσι, τηλεφώνησα πρωί-πρωί στη φαρμακοποιό μου να ρωτήσω αν της βρίσκονται συσκευές, να περάσω να πάρω μία. Με ενημέρωσε ευγενικά ότι η εταιρεία, δυστυχώς, έχει καιρό να στείλει, και μου πρότεινε ως βέλτιστη λύση να πάω τη συσκευή μου σε κοντινό κατάστημα που πουλά μπαταρίες.

Καλού-κακού, πριν ξεκινήσω είπα να κάνω ένα τηλεφώνημα στο κατάστημα. Κι εκεί η αρμόδια υπάλληλος με πληροφόρησε με λυπημένη φωνή ότι ενδέχεται να έχει τη μπαταρία που χρειάζομαι, δεν επιτρέπεται όμως να την πουλήσει καθώς είναι είδος που ανήκει στο λιανεμπόριο. Και, ως γνωστόν, τούτη την περίοδο του lockdown λόγω covid το λιανεμπόριο είναι κλειστό. Σημειώνω ότι υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο κατάστημα για πληρωμή λογαριασμών τηλεφώνου. Φεύγοντας, όμως, δεν επιτρέπεται να πάρεις μαζί σου μια απλή μπαταρία που αγόρασες!

Σαν να μην έφτανε αυτό, λαλίστατος - και συχνάκις κραυγάζων αλλοφρόνως εις τα μίντια - υπουργός της κυβέρνησης δήλωσε λίαν προσφάτως ότι δεν είναι καθόλου ορατό το άνοιγμα του λιανεμπορίου, παρά τις "ανεύθυνες διαδόσεις" περί του αντιθέτου (πολλές εκ των οποίων, εν τούτοις, άμεσα ή έμμεσα διακινήθηκαν από συναδέλφους του).

Το μόνο που με παρηγορεί είναι ότι, αν μη τι άλλο, ανοίγουν οσονούπω τα καταστήματα με τα εποχιακά είδη. Και, μπροστά σε πολύχρωμες μπάλες, παιχνίδια και φανταχτερά στολίδια, ποιος νοιάζεται τώρα αν ένα ηλίθιο μηχάνημα που κάνει κάτι μετρήσεις, έχει μπαταρία για να δουλέψει; Μια μπαταρία που δεν ξέρω από πού στα κομμάτια να την παραγγείλω για να μου την στείλουν (λέμε τώρα) με "delivery", αφού μάλιστα δεν μπορώ να προσδιορίσω με βεβαιότητα τον τύπο της (στο κατάστημα η διάγνωση θα ήταν δουλειά του ειδικευμένου τεχνικού). Άσε που η ηλικιωμένη θεία μου, η οποία δεν σκαμπάζει γρι από κομπιούτερς και διαδίκτυα, δεν θα ήξερε καν πώς να βρει πού πουλάνε τέτοια πράματα!

Όμως, οι μπαταρίες δεν είναι το μόνο, ούτε το πιο σημαντικό από τα είδη λιανεμπορίου που χρειαζόμαστε καθημερινά αλλά μας λείπουν. Το ίδιο όπως λείπει, δυστυχώς, και ο ορθολογικός σχεδιασμός από τους κυβερνώντες. Γιατί, ποια επιδημιολογική επιβάρυνση θα προκαλούσε ένα μικρό μαγαζί μιας γειτονιάς αν εφαρμοζόταν αυστηρά ο απλός κανόνας "ένας πελάτης τη φορά"; Γιατί να μη λειτουργούν κουρεία και κομμωτήρια με τον ίδιο κανόνα; Τι θα πείραζε να μείνει ανοιχτό το συνοικιακό κατάστημα που πουλά ηλεκτρικά είδη καθημερινής χρήσης; Πού θα "σκανάρει" κάποιος ένα έγγραφο για να το στείλει εμπρόθεσμα σε ηλεκτρονική μορφή σε μία δημόσια υπηρεσία, και πού θα τυπώσει το σημείωμα πληρωμής για τα τέλη κυκλοφορίας του αυτοκινήτου του, αν το κοντινό βιβλιοπωλείο που τον εξυπηρετούσε ως τώρα είναι κλειστό; Εγώ που δεν έχω printer στο σπίτι και τούτη τη στιγμή δεν μπορώ να βρίσκομαι στο γραφείο μου, πώς θα τυπώσω ένα κείμενο που μου έστειλαν ηλεκτρονικά, πάνω στο οποίο απαιτείται να κάνω χειρόγραφες σημειώσεις; Κι αυτό είναι μόνο ένα μικρό δείγμα από δεκάδες παρόμοιες ερωτήσεις που θα μπορούσαν να τεθούν.

Οι αρμόδιοι που δημοσίως εκφράζουν "αγωνία" για την οικονομική κατάσταση των μικρο-μεσαίων που καταστρέφονται λόγω της πανδημίας, ας καθίσουν για λίγο να σκεφτούν αν το πρωτογενές αίτιο είναι το μόνο που φταίει, ή αν ευθύνεται και ο δικός τους ανορθολογικός σχεδιασμός στο περίφημο lockdown. Και, φυσικά, με επιδόματα - ψίχουλα δεν σώζεται η κατάσταση στο τοπικό εμπόριο (οι μεγάλοι του κέντρου θα βρουν πάντα τον τρόπο να σταθούν στα πόδια τους).

Αν το καλο-εξετάσουμε, σε μικρή κλίμακα δεν τίθεται καν ζήτημα διλήμματος ανάμεσα σε δημόσια υγεία και οικονομία. Το μόνο διακύβευμα είναι η επιβίωση χιλιάδων επαγγελματιών που, εκτός από τον covid, πλήττονται και από μία πολιτική του τύπου "ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στο αλεύρι". Δηλαδή, κλείνω το μαγαζάκι της γειτονιάς, στο οποίο μπαίνει ένας πελάτης κάθε τέταρτο της ώρας, ενώ έχω προηγουμένως κάνει τα στραβά μάτια σε μαζικά γλεντοκοπήματα και άλλες δημόσιες συναθροίσεις (το άτιμο το πολιτικό κόστος!) ως τη στιγμή που φτάνει ο κόμπος στο χτένι και αρχίζουν να τελειώνουν οι ΜΕΘ. Και τότε ως εύκολη λύση επιβάλλω πολιτική οριζόντιας "ποινολόγησης" επί δικαίων και αδίκων...

Επί του πιεστηρίου: Μόλις είχα κλείσει το πιο πάνω σημείωμα όταν αποφάσισα να κάνω μία βόλτα ως το φαρμακείο της γειτονιάς για διάφορες προμήθειες. Κι εκεί με περίμενε μια έκπληξη: η καλή φαρμακοποιός έψαξε και βρήκε τις μπαταρίες που χρειαζόμουν για τη συσκευή. Μάλιστα, μου τις έκανε δώρο! Τελικά, τις λύσεις στα προβλήματα τις δίνουν άνθρωποι, όχι κυβερνήσεις...

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2020

Έρωτας – Σίσυφος


Διελκυστίνδα εγωισμών, 
πεδίο αλληλοκαταρρίψεων. 
«Κεκτημένα» ιδιόχρησης 
και άλλες «αυτονόητες» βεβαιότητες. 
Μεταλλαγμένες βουλήσεις, 
θανατερές προσαρμογές. 
Υποκριτικές καταθέσεις 
κι επίπλαστες μονοσημαντότητες. 
Απελπισμένες αυταπάτες, 
αναλώσιμες «διέξοδοι»... 

Ζωή αληθινή όσο κι ο μύθος 
της αδιαπραγμάτευτης 
αθανασίας του έρωτα! 

Εξαιρείται ο έρωτας 
με καθημερινή επανέκδοση 
πιστοποιητικού γεννήσεως 
και ανανέωση δικαιώματος ζωής. 
Που μάχεται ανησύχαστος 
να κατακτήσει γη «κατακτημένη» 
και να κερδίσει μάχες που «κερδήθηκαν». 
Σα Σίσυφος σ’ ατέλειωτη ανηφόρα 
που της γοητείας το βράχο κουβαλά! 

Γιατί, ο έρως δε χωρά σε αυτονόητα 
δεν υποτάσσεται σε κεκτημένα 
και – γενικώς – δε χορηγεί εισιτήρια διαρκείας... 


(Από άρθρο δημοσιευμένο στο Aixmi.gr, Σεπτέμβριος 2015)

Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2020

Το σύνδρομο των Λαδάδικων και η ανεύθυνη "μαγκιά" μιας πόλης...

Γράφει: Κώστας Παπαχρήστου

Έχω πολλούς φίλους Θεσσαλονικιούς, άντρες και γυναίκες (κάποιοι από αυτούς ζουν τώρα μόνιμα στην Αθήνα). Υπέροχοι άνθρωποι όλοι, κοινωνικοί, ανοιχτόκαρδοι και, γενικά, εξόχως θετικές προσωπικότητες. Και είμαι σίγουρος ότι το προφίλ τους αντιπροσωπεύει σε μεγάλο βαθμό τον μέσο άνθρωπο με καταγωγή από τη συμπρωτεύουσα.

Δυστυχώς, όμως, το όνομα της πόλης αμαυρώνεται διαχρονικά από μία μειοψηφική υποκουλτούρα, η οποία προβάλλει με περισσή έπαρση μία κακώς εννοούμενη "μαγκιά" ως θεμελιακό στοιχείο του θεσσαλονικιώτικου DNA. Σύμφωνα με το σχετικό τοπικιστικό αφήγημα, στη Θεσσαλονίκη - και μόνο σ' αυτήν - υπάρχουν "αληθινοί άντρες" που, σε αντίθεση με τους φοβικούς "φλώρους" Αθηναίους, κάνουν ό,τι γουστάρουν γιατί "έτσι τους αρέσει"! Ακόμα και αν αυτό παραβιάζει κατάφωρα τους νόμους του "ψευδοκράτους των Αθηνών", όπως θα έλεγε και ο πολύς Κώστας Ζουράρις.

Η "μαγκιά" του Θεσσαλονικιού, όμως, δεν είναι πάντα μία απλή πολιτισμική γραφικότητα αλλά μπορεί να αναδειχθεί σε κάτι πολύ πιο επικίνδυνο για την πόλη, αλλά και για την ίδια τη χώρα γενικότερα. Γίναμε πρόσφατα μάρτυρες απίστευτων σκηνών μαζικής ανευθυνότητας όπου εκατοντάδες Θεσσαλονικέων, κυρίως νεαρής ηλικίας, "γιόρτασαν" στα Λαδάδικα την αρχή της καραντίνας με άνευ προηγουμένου συνωστισμό και απουσία κάθε έννοιας τήρησης των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων. Και όλα αυτά στη βάση, προφανώς, του δόγματος ότι "τίποτα δεν τον σκιάζει τον Σαλονικιό" !

Απ' ό,τι, μάλιστα, πληροφορήθηκα, κάποια παίκτρια σε "ριάλιτι" της τηλεόρασης, με αφορμή και το πιο πάνω γεγονός, διατύπωσε προκλητικά πριν λίγες μέρες το αξίωμα ότι "θα πρέπει να βγάζει διαβατήριο" όποιος νομίζει ότι είναι αρκετά άντρας ώστε να έρθει στη Θεσσαλονίκη!

Τα αποτελέσματα της ανέμελης και ανεύθυνης "μαγκιάς" των Θεσσαλονικέων τα βιώνει ήδη οδυνηρά η πόλη, με τα επιδημιολογικά δεδομένα της να έχουν εκτοξευθεί επικίνδυνα κοντά στα όρια του μη-ελεγχόμενου. Και, επειδή το πολιτικό κόστος της επιβολής μέτρων τοπικού χαρακτήρα είναι μεγάλο όταν πρόκειται για τη Θεσσαλονίκη, η κυβέρνηση έσπευσε να "τιμωρήσει" εξαρχής ολόκληρη τη χώρα με το οριζόντιο μέτρο του καθολικού lockdown...

Υπάρχει, εν τούτοις, και μία υποψία θετικότητας σε αυτή την άκρως δυσάρεστη κατάσταση. Η σοβαρή επιδημική κρίση που τώρα πλήττει τη Θεσσαλονίκη είναι ταυτόχρονα και μία αυτογνωστική ευκαιρία για την πόλη να αποβάλει εκείνο που, στο πνεύμα ενός επίκαιρου συμβολισμού, θα ονομάζαμε "σύνδρομο των Λαδάδικων". Δηλαδή, την αυτάρεσκη αυτοεικόνα της πόλης τού "μάτσο μάγκα" που δεν λογαριάζει και δεν φοβάται τίποτα!

Και, αν μη τι άλλο, ας τιμήσουν επιτέλους οι Θεσσαλονικείς τον "δικό τους" φιλόσοφο, τον Αριστοτέλη, που δίδαξε στον κόσμο την λογική και το μέτρο. Αν βέβαια περισσεύει κάτι από αυτά σήμερα...

Aixmi.gr

Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2020

Η "βλάβη" αναλογεί στον λαό, ή μήπως στην ευθυκρισία μου;


 Σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης έθεσα πρόσφατα το εμφανώς ρητορικό  ερώτημα, "ποιος είναι ο πιο βλαμμένος λαός του κόσμου". Για να εισπράξω από μαθητή μου την προτροπή - νουθεσία να μην επιτρέπω στον "θυμό μου" να καταργεί την ευθεία κρίση μου! Αυτή είναι μία συμβουλή που συνήθως δίνω εγώ στους μαθητές μου, αλλά τούτο θα το προσπεράσω...

Πριν απ' όλα, κάποιες γλωσσικές κι εννοιολογικές επισημάνσεις. Το "βλαμμένος", εκδημοτικισμός τού "βεβλαμμένος", είναι παθητική μετοχή τού "βλάπτω". Σημαίνει κάτι ή κάποιον που έχει υποστεί βλάβη. Η βλάβη δεν είναι εγγενής ιδιότητα αλλά αποτέλεσμα κάποιας μεταβολής που υποβιβάζει την ποιότητα ενός αντικειμένου. Για παράδειγμα, μιλούμε για βλάβη στην υγεία ή την υπόληψη ενός ανθρώπου, στη λειτουργία ενός μηχανήματος, στην οικονομία μιας χώρας, κλπ. Έτσι, η διαπίστωση μίας βλάβης προϋποθέτει σύγκριση ανάμεσα σε προγενέστερες και τρέχουσες καταστάσεις.

Είναι ιστορικά παραδεκτό ότι οι Έλληνες πρώτοι εισήγαγαν δύο πολύ σημαντικά μεγέθη στο αξιακό σύστημα της ανθρωπότητας: την λογική και το μέτρο (και τα δύο πιστώνονται στον Αριστοτέλη, αν και ο Σωκράτης είχε ήδη βάλει τις βάσεις).

Λογική σημαίνει ορθή διαχείριση και αξιολόγηση της πληροφορίας, των δεδομένων, δηλαδή, που καταγράφονται μέσω της παρατήρησης. Από κει και πέρα, το μέτρο θέτει τα αναγκαία όρια στην έμπρακτη ανταπόκριση του έλλογου όντος στην πληροφορία που φτάνει σε αυτό.

Για παράδειγμα, την ώρα του διαγωνίσματος ένας φοιτητής μου σκύβει αναζητώντας κάτι κάτω από το θρανίο του. Χωρίς να χάσω χρόνο, του μηδενίζω το γραπτό κατηγορώντας τον για αντιγραφή, τον στέλνω έξω από την αίθουσα και ζητώ την αποβολή του από τη σχολή. Αργότερα αποδεικνύεται ότι ο σπουδαστής είχε απλά σκύψει να πάρει ένα χαρτομάντιλο γιατί άνοιξε η μύτη του! Εδώ έχουμε παραβίαση τόσο της λογικής όσο και του μέτρου. Αφενός, δεν επεξεργάστηκα επαρκώς ένα φαινόμενο για το οποίο είχα μόνο μερική αντίληψη. Αφετέρου, επέδειξα υπερβάλλοντα ζήλο αντιδρώντας σε αυτό που (έστω) νόμισα ότι προσέλαβα...

Πάμε τώρα στο ζητούμενο:

Η Ελλάδα πέρασε πρόσφατα δύο μείζονες εθνικές κρίσεις που απείλησαν την ύπαρξή της: μία οικονομική και, αμέσως μετά, μία υγειονομική (η οποία συνεχίζεται, με αβέβαιο το τέλος της). Τα γεγονότα είναι γνωστά και δεν θα τα επαναλάβω εδώ. Θέτω, τώρα, στον αναγνώστη το εξής ερώτημα:

Η αξιολόγηση από την πλειοψηφία του ελληνικού λαού των δεδομένων που αφορούσαν ή αφορούν, ανάλογα, τις δύο κρίσεις, καθώς και οι συνακόλουθες αντιδράσεις του λαού στα δεδομένα αυτά, ήταν και είναι σύμφωνες με το πνεύμα της λογικής και του μέτρου που δίδαξαν οι σοφοί αυτού του τόπου στους πολίτες του κόσμου;

Αν η απάντηση στο ερώτημα είναι καταφατική, τότε αποδέχομαι ταπεινά τον χαρακτηρισμό του ανθρώπου που βάζει τον προσωπικό του "θυμό" πάνω από την ορθή κρίση (όπως παρατήρησε ο μαθητής μου) και το αίσθημα δικαιοσύνης (όπως μου επεσήμανε διαδικτυακή φίλη).

Με άλλα λόγια, η επίδικη ιδιότητα του "βεβλαμμένου" δεν αφορά, εν τέλει, το - σε ιστορική κλίμακα - επίπεδο ωριμότητας ενός λαού, αλλά την αντιληπτική ικανότητα ενός δασκάλου! Καιρός ίσως να σιωπήσουμε...

Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2020

Θαλασσογραφία


Στου ορίζοντα τ’ απόκρυφα 

χάθηκ’ η μέρα του καλοκαιριού 

σε πέλαγα προγονικά. 


Κι η νύχτα απλώθηκε 

με φώτα αχνά και μουσικές απόμακρες 

σε αμμουδιές κρυφές, 

σε μονοπάτια σκοτεινά κι αγριεμένες θάλασσες, 

σε ξέμακρες πορείες κι αγκαλιές βουβές... 


Στο πέπλο της τυλίγοντας το αέρινο 

όσα δε θα ‘πρεπε να τά βρει το ξημέρωμα… 


(Δημοσιευμένο στο Aixmi.gr, Ιούλιος 2014) 

Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2020

Πόσο ορθολογικό είναι το "μάσκα παντού";


 Η αφήγηση είναι απόλυτα αυθεντική:

Σάββατο απόγευμα... Μετά από ένα γεύμα σε εστιατόριο στην κεντρική πλατεία της Ηλιούπολης, είπαμε να πάμε για καφέ στη Δάφνη. Και, καθώς ο καιρός ήταν καλός, αποφασίσαμε να περπατήσουμε ως εκεί. Βάλαμε, λοιπόν, τις μάσκες (πρώτη μέρα εφαρμογής του μέτρου "μάσκα μέσα-έξω" στην Αθήνα) και κινήσαμε.

Η διαδρομή Ηλιούπολη - Δάφνη είναι σχετικά κατηφορική, και το περπάτημα - αν και με μάσκα - ήταν ευχάριστο. Στο δρόμο διασταυρωθήκαμε με ελάχιστους ανθρώπους, κι αυτό από απόσταση. Έκανα τη σκέψη "προς τι η μάσκα σε μία τέτοια διαδρομή;" αλλά γρήγορα την προσπέρασα. Στο κάτω-κάτω, μια χαρά φτάσαμε ως τη Δάφνη!

Καφεδάκι, παγωτό και ευχάριστη συζήτηση, και στο τέλος μία μοιραία, όπως αποδείχθηκε, απόφαση: θα γυρίζαμε Ηλιούπολη και πάλι με τα πόδια. Εξ άλλου, είχαμε κάνει το ίδιο ταξίδι πολλές φορές πριν. Με μία μόνο "ασήμαντη" διαφορά: χωρίς να φοράμε μάσκες...

Είχε τώρα νυχτώσει και η θερμοκρασία είχε πέσει αισθητά. Η μάσκα έκανε τα γυαλιά να θαμπώνουν και φτάσαμε να περπατούμε χωρίς να βλέπουμε πού πατούσαμε και τι βρισκόταν μπροστά μας. Όμως, αυτό δεν ήταν το χειρότερο που μπορούσε να μας συμβεί...

Τούτη τη φορά η διαδρομή ήταν ανηφορική και το βάδισμα άρχισε να γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Η μάσκα έκανε τον αέρα να φαίνεται λιγοστός και η αναπνοή δυσκόλευε ολοένα και περισσότερο. Ώσπου, προς το μέσο της διαδρομής αισθανθήκαμε να καταρρέουμε. Εκεί κοντά ήταν μία στάση του τοπικού λεωφορείου. Σωριαστήκαμε στο μεταλλικό παγκάκι σαν πεθαμένοι και περιμέναμε. Όταν άνοιξε η πόρτα του λεωφορείου, με δυσκολία βρήκαμε το κουράγιο να ανέβουμε...

Το ρητορικό ερώτημα που είχα θέσει νωρίτερα στον εαυτό μου με ένα αίσθημα χαλαρότητας, επανήλθε τώρα σαν βασανιστική απορία:

Προς τι η μάσκα σε εξωτερικό χώρο όταν δεν υπάρχουν συναπαντήματα με άλλους ανθρώπους; Από τι μας προστατεύει, και ποιους προστατεύουμε εμείς;

Σκέφτηκα τότε ότι υπάρχει ένα πολύ πιο ορθολογικό και πρακτικό μέτρο: Μάσκα απαραίτητα σε εξωτερικούς χώρους όταν υπάρχουν συναθροίσεις Χ ή περισσότερων ατόμων, σε αποστάσεις Ψ ή λιγότερων μέτρων μεταξύ τους (ας αποφασίσουν οι ειδικοί για τον ακριβή προσδιορισμό των Χ και Ψ).

Το υπερβολικό και ανορθολογικό μέτρο "μάσκα μέσα-έξω" θα δοκιμάσει επικίνδυνα τις αντοχές των πολιτών και στο τέλος θα κουράσει ακόμα και τους πιο συνεπείς και νομιμόφρονες από αυτούς. Και, παρεμπιπτόντως, ας μη βαυκαλίζονται οι αρμόδιοι πως "τα μέτρα τηρούνται απόλυτα στα μαζικά μέσα μεταφοράς", όπως άκουσα κάπου να λέγεται. Μία βόλτα με τα ΜΜΜ ίσως τους αλλάξει γνώμη. Προτείνω και διαδρομή: Σύνταγμα - Δάφνη με το μετρό, και μετά επιβίβαση στο λεωφορείο, π.χ., της Ηλιούπολης. Θα είναι μία πολύ διδακτική εμπειρία!

Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2020

Μια μαρτυρία για τον Μάνο...


 23 Οκτωβρίου 1925: Γεννιέται στην Ξάνθη ο Μάνος Χατζιδάκις, ένας από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες που ανέδειξε αυτή η χώρα. Και ένας καλλιτέχνης και άνθρωπος ασυμβίβαστος με τη μικρότητα, την ευτέλεια και την έλλειψη δημοκρατικού ήθους που αμαύρωσε την εποχή του. Ίσως ακόμα και τη δική μας, μόνο που εκείνος δεν πρόλαβε να φτάσει ως εδώ...

Ο Χατζιδάκις δεν χρειάζεται, βέβαια, ιδιαίτερες συστάσεις. Θα αρκεστώ, λοιπόν, σε τούτο το σύντομο σημείωμα στην παράθεση μίας εντύπωσης, ενός αυθεντικού "στιγμιότυπου", όπως μου μεταφέρθηκε πριν χρόνια.

Η καθηγήτριά μου στο πιάνο ήταν παραγωγός προγράμματος στο Τρίτο Πρόγραμμα. Κάποια εποχή, διευθυντής στο "Τρίτο" ήταν ο Μάνος. Μια μέρα, εκείνη χρειάστηκε να συνεννοηθεί μαζί του για κάποιο υπηρεσιακό ζήτημα. Όταν τον αναζήτησε, της είπαν ότι βρισκόταν στη μεγάλη αίθουσα ηχογραφήσεων.

Άνοιξε την πόρτα με ένα αίσθημα δισταγμού. Εκείνος δεν την πήρε καν είδηση. Μόνος στην αίθουσα, καθόταν στο πιάνο και αυτοσχεδίαζε, πιστεύοντας πως κανείς δεν άκουγε. Όπως μου αφηγήθηκε αργότερα η καθηγήτριά μου, έμεινε για ώρα ασάλευτη να θαυμάζει τη μοναδική εκείνη μαγεία των ήχων του αλλά και τη δεξιοτεχνία της πιανιστικής του ερμηνείας. Μπαίνοντας στην αίθουσα ήταν σαν να είχε εισέλθει σε έναν κόσμο διαφορετικό, εκεί που η ζωή γίνεται Τέχνη και η Τέχνη γίνεται ζωή...

Ίσα που πρόλαβε να γλιστρήσει αθόρυβα από την αίθουσα πάνω στο τέλος του αυτοσχεδιασμού. Δεν γνωρίζω αν κάποια στιγμή αργότερα τον βρήκε κάπου αλλού, ίσως σε ένα συμβατικό γραφείο του Ραδιομέγαρου, για να συζητήσουν το κοινότοπο υπηρεσιακό ζήτημα. Εξ άλλου, στο γραφείο επρόκειτο να συναντήσει απλά και μόνο έναν άνθρωπο - έστω, έναν πολύ σημαντικό άνθρωπο - με τις πολλές αρετές αλλά και τις πολλές αδυναμίες του (γνωστή η στρυφνότητα του χαρακτήρα του και ο συχνά υπεροπτικός ελιτισμός του).

Αυτό που είχε την τύχη να δει και να ακούσει η κυρία Ρένα στη μεγάλη αίθουσα ηχογραφήσεων δεν σχετιζόταν με έναν κοινό εκπρόσωπο της καθημερινότητάς μας, έναν "άνθρωπο της διπλανής πόρτας". Ήταν κάτι που παρέπεμπε σε θεότητες που υπερβαίνουν τα συνήθη ανθρώπινα μέτρα. Έτσι που ακόμα και η ίδια η υπεροψία να βρίσκει σε αυτούς την απόλυτη ηθική δικαίωσή της!

Το ίδιο, άλλωστε, δεν συνέβη και με τον Βάγκνερ;

Aixmi.gr

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2020

Τηλεφωνητής...

 


Σε πήρα πάλι σήμερα μα δεν το σήκωνες. 

Ήθελα να μιλήσω λίγο, 

ίσως να ‘ρθω για λίγες μέρες να σε δω 

έτσι, να ξεχαστώ, να καταφύγω 

να φάω λίγο μαγειρευτό φαΐ... 

Μα τη φωνή σου ακούω πια μόνο στον τηλεφωνητή. 

Γι’ αυτό αποφάσισα - κι ας μην το συνηθίζω - 

να σου απαντήσω σήμερα μ’ αυτόν. 


Ήθελα να σου πω για τη δουλειά. 

Όλα αβέβαια, κάποιους τους διώξαν ήδη. 

Εγώ είμαι πιο παλιός, ίσως να τη γλιτώσω... 

Είναι και η Μαρία... 

Της κόστισε πολύ που δεν το κάναμε 

εκείνο το ταξίδι, μα χρωστούσα. 

Ακούει και τους άλλους που καλοπερνούν... 

Πώς τα βολεύουν; Νιώθω σαν άχρηστος 

(ξέρω, «οι περιστάσεις» θα μου πεις εσύ 

«όμως δε χάνεται η αξία!»). 

Κι άμα με διώξουνε; 

Μέχρι που σκέφτηκα πως, αν συμβεί... 

Μα είναι τα παιδιά, τι φταιν εκείνα; 


Το βράδυ πάλι ο ύπνος μου ανήσυχος. 

Λέει ο γιατρός πως έχω πίεση, να προσέχω! 

Να προσέχω... 

Μεγάλη απώλεια για το Σύμπαν, όσο να πεις. 

Έτσι που λέω καμιά φορά... 

Και θα τους μείνει κι η ασφάλεια, 

να πάψει να γκρινιάζει κι η Μαρία! 


Ξέρω, θα λες πάλι σε ψυχοπλάκωσα. 

Μα αλλού δεν έχω να τα πω... 

Α, χθες σου έβαλα την άλλη τη φωτογραφία 

εκείνη που τραβήξαμε στον κήπο, με το μπλε το φόρεμα 

(η άλλη στη βεράντα δε μου άρεσε). 

Ήρθε κι ένας τεχνίτης και χαράξαμε τα γράμματα. 

Άντε, δυο χρόνια σου τα έκρυψα: 

του είπα «ετών ογδόντα»


(ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2020

Αθέατα σύννεφα...


Τρελοί κι ανυποψίαστοι 
διαβήκαμε τους δρόμους του καιρού 
έφιπποι στης αθανασίας τ’ αλαζονικό μας 
το αυτονόητο, 
με έπαρση πολλή κατάματα 
τον ήλιο ατενίζοντας 
μες στο γαλάζιο, άνεφο ουρανό... 

Πώς δεν τα είδαμε που έρχονταν τα σύννεφα; 
Πώς δεν ακούσαμε τον κεραυνό από μακριά; 
Πώς δε μυρίσαμε στο χώμα τη βροχή; 

Τώρα μένω πια μάταια ν’ αναζητώ 
τ’ αυτάρεσκα χαμόγελα 
της σίγουρής μου αυθάδειας, 
τον κόσμο εκείνο το «μηδαμινό» 
που έλεγαν μου ανήκε, 
την πόρτα πάντα πρόθυμα 
χωρίς να με ρωτά 
ν’ ανοίγει σαν γυρνώ, 
τις μυρωδιές απ’ το φαΐ 
ποτέ που δεν ετοίμασα... 

Όμως, σα δείτε τα παιδιά 
μην τους χαλάτε τ’ όνειρο, 
της αυταπάτης το άλογο 
μην τ’ αγριεύετε 
τόσο ωραίο που μοιάζει το ταξίδι! 
Τρελά κι ανυποψίαστα 
αφήστε να διαβαίνουνε 
τους δρόμους του καιρού 
μες στα δικά τους τ’ αλαζονικά 
τα «αυτονόητα». 

Ώσπου να δουν τα σύννεφα, 
ν’ ακούσουν τη βροντή, 
την πρώτη να μυρίσουν τη βροχή 
κάποια στιγμή στο χώμα... 

Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2020

Κατεβαίνοντας...


Μην κατεβείς τη σκάλα βιαστικά! 
Κάθε σκαλί δεν είναι ίδιο μ’ όλα τ’ άλλα, 
δεν είν’ η ίδια πέτρα, το ίδιο μάρμαρο 
ίσως ούτε βαλμένο απ’ τον ίδιο εργάτη. 
Μπορεί κι από αλλού να ‘ναι φερμένο... 
Κάθε σκαλί είναι μια ιστορία που δε σου ‘μαθαν. 
Στάσου για λίγο κι αφουγκράσου την 
μήπως υπάρχει κάτι και για σένα. 
Και το κατέβασμα μιας ταπεινής, 
μιας περιφρονημένης σκάλας 
δίχως περίσκεψη που την πατούν 
χιλιάδες πόδια ανυποψίαστα, 
που την κοιτούν αδιάφορα 
χιλιάδες μάτια νεκρωμένων συνειδήσεων 
- ποιος ξέρει; -  ίσως είν’ γι’ αυτούς 
που δίχως έπαρση κοιτάζουν τα σκαλιά 
ένα πολύτιμο ταξίδι αυτογνωσίας! 

Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2020

Προσπαθώ να φυλαχτώ από τον Covid. Είμαι "ηλίθιος";

Την ελευθερία του λόγου δεν απειλούν, τελικά, οι μάσκες αλλά οι ανώνυμοι τσάμπα μάγκες του Διαδικτύου!

Χθες, ένας διαδικτυακός "φίλος" ενός φίλου με αποκάλεσε "ηλίθιο" γιατί εξέφρασα την άποψη ότι, το να τηρούμε μέτρα προστασίας κατά του COVID-19 δεν είναι δείγμα "ανανδρίας" (sic) αλλά ζήτημα σωφροσύνης. Παρεμπιπτόντως, ο "ανδρειωμένος" φίλος του φίλου διατηρεί ανώνυμο προφίλ στο FB, από το οποίο, φυσικά, απουσιάζει οποιαδήποτε προσδιοριστική εικόνα του...

Γιατί είμαι "ηλίθιος"; Επειδή δεν έχω αντιληφθεί ότι ο "μύθος" της πανδημίας είναι κατασκεύασμα σκοτεινών κέντρων και συνεργαζόμενων media. Στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία "γρίπη". Αφού δεν παίρνουμε περιοριστικά μέτρα για τη γρίπη, γιατί θα πρέπει να πάρουμε για τον covid;

Ανάλογες απόψεις άκουσα αργότερα από μαινόμενη πελάτισσα σε αρωματοπωλείο της γειτονιάς μου. Όχι, δεν αντιλήφθηκα να αποκαλεί κάποιον "ηλίθιο". Άκουσα όμως τη λέξη "φασίστα"...

Τώρα, το να θυμίσεις ότι και η ίδια η γρίπη επέβαλε κάποτε τη λήψη ανάλογων μέτρων, ώσπου αναπτύχθηκαν κατάλληλα φαρμακευτικά μέσα για την αντιμετώπισή της (κάτι που δεν ισχύει ακόμα για τον covid), είναι περιττό, αν όχι παράτολμο. Για κάποιους είναι ήδη αυτονόητο, ενώ κάποιους άλλους μπορεί να τους εξαγριώσεις επικίνδυνα, αφού θα αμφισβητήσεις το αγαπημένο τους συνωμοτικό αφήγημα. Είναι σαν να τολμούσες κάποτε να πεις ότι το μνημόνιο είναι αναγκαίο κακό!

Κατά σατανική σύμπτωση, τους ίδιους (περίπου) ανθρώπους θα εξαγρίωνες και τότε...

Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2020

Χαμένες Πατρίδες...

 


Χαμένες όλες οι πατρίδες σου, παππού! 


Αυτή με βιάση που άφησες 

κυνηγημένος σαν τ’ αγρίμι 

μες από άβατα βουνά διαβαίνοντας, 

μέρες συντηρημένος 

μ’ αυτά που έλεγες με τίποτα 

δεν τρώγονται ωμά, όποια η πείνα, 

με τη φρικτή ανάμνηση νωπή 

πατέρα κι αδελφής σφαγμένων 

απ’ τα χέρια πρώην αδελφών, 

με μόνη ελπίδα σωτηρίας 

την Ελλάδα που σε πρόδωσε 

(κι ας λες οι ξένοι που μας έβαλαν 

και μόνους μας αφήκαν 

πως ήταν οι εχθροί!)... 


Χαμένη είν’ κι αυτή 

εδώ που ήρθες κάποτε 

γυρεύοντας μια νέα ζωή, 

απ’ το πηγάδι πίνοντας 

το πρώτο σου γλυφό νερό 

που σου ‘δειξαν με περιφρόνηση, 

αποξηραίνοντας βάλτους ατέλειωτους 

να κάνεις λίγη γη να μείνεις, 

να καλλιεργήσεις... 

Κι ως άρχισ’ η ζωή τριγύρω σου 

δειλά ν’ ανθίζει πάλι, 

τα χώματά σου πάτησαν 

καινούργιοι εχθροί, 

πήραν το βιος που μόχθησες 

να θρέψουν άσπλαχνους ξένους στρατούς 

και σ’ άβατα βουνά ξανά σε στείλαν... 


Και σαν κι αυτοί νικήθηκαν 

καταμεσής στο δρόμο βρέθηκες 

σε διασταυρούμενα πυρά 

αδελφοκτόνας μάχης, 

ενός πολέμου ίσαμε σήμερα 

που ωραία και καλά κρατεί 

και τρώει τα παιδιά μας. 

Αφού η Ελλάδα γι’ άλλη μια φορά 

παππού σε πρόδωσε 

(κι από τον τάφο ας λες εσύ 

οι ξένοι που ζητούν τα δανεικά 

πάντα  οι εχθροί πως είναι)... 


(ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)

Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2020

Ευγνωμοσύνη...

 


    Κι εκεί που λέγαμ' η ζωή μας στέρεψε, 

    κι εκεί που ο ήλιος στέγνωσε 

    τις δύο τελευταίες μας σταγόνες, 

    ανάμεσα στις φυλλωσιές 

    μες στο στενό δρομάκι 

    μοναχική ξεπρόβαλε μια κρήνη. 

    Κι ως ξεδιψάσαμε 

    για μια στιγμή μονάχα κοιταχτήκαμε. 

    Κι απρόθυμα πάλι κινήσαμε 

    ψελλίζοντας, «ε και;»... 


    (ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)


    Σχόλιο:

Ακούγοντας τη λέξη «ευγνωμοσύνη», το μυαλό μας πηγαίνει σε κώδικες ευγένειας και τρόπους καλής συμπεριφοράς. Σ’ αυτό βοηθούν και τα ίδια τα λεξικά: «αναγνώριση από κάποιον της ευεργεσίας που του έκανε κάποιος άλλος, καθώς και έντονα φιλική διάθεση προς αυτόν». Το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: Για κάποιον που ζει σε μια ερημιά μακριά απ’ τον κόσμο, το αίσθημα της ευγνωμοσύνης θα πρέπει να είναι ανύπαρκτο!

Όμως, αν υπερβούμε αυτή την απλουστευτική ανθρωποκεντρική προσέγγιση της έννοιας, θα αντιληφθούμε ότι η ευγνωμοσύνη δεν αφορά μόνο τη στενή σχέση μας με τον συνάνθρωπο ή την κοινωνία, αλλά, σε υψηλότερο επίπεδο, την υπερκόσμια σχέση μας με το Σύμπαν. Κι αν δεχθούμε (όπως κάποιοι πιστεύουν) ότι το Σύμπαν δεν είναι παρά απεικόνιση της ίδιας μας της συνειδητότητας (άσχετα αν – κατά το «γνώθι σαυτόν» – ελάχιστα την έχουμε εξερευνήσει…), θα οδηγηθούμε στο συμπέρασμα πως η ευγνωμοσύνη είναι κατά βάθος σχέση αυτοπάθειας: Επικοινωνώ θετικά με το Σύμπαν = επικοινωνώ θετικά με τον εαυτό μου. Ή, με διαφορετικά λόγια, το Σύμπαν είναι καθρέφτης της συνειδητότητάς μου και ανακλά πίσω σ’ εμένα τόσο τα καλά, όσο και τα κακά μου αισθήματα, και τα ανατροφοδοτεί.

Το «ευχαριστώ» που δεν είπαμε είναι εκείνο που θέτει σε αμφισβήτηση το δικαίωμά μας να κατέχουμε όλα εκείνα που θεωρούμε δεδομένα κι αυτονόητα...

Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2020

Φωτισμένος



    Μη ρωτηθείς ποτέ οι δρόμοι αυτοί πού οδηγούν,

    απλά περπάτα τους!

    Ίσως να βγάζουν πάλι εκεί που κάποτε ξεκίνησες.

    Μα ο ίδιος πια δε θα 'σαι...


    (ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ)


    Σχόλιο:

Η ζωή δεν είναι χαρτογραφημένη πορεία με βέβαιες διαδρομές. Περπατούμε τους δρόμους της από εσωτερική ώθηση, αναζητώντας τις μεγάλες Αλήθειες που κρύβονται πίσω από τα επιφαινόμενα. Με τελικό προορισμό την κατάκτηση της ίδιας της αυτογνωσίας, που είναι το ανώτατο στάδιο κάθε μάθησης.

Λέμε ότι «η ζωή συχνά κάνει κύκλους». Αυτό είναι αλήθεια. Το ερώτημα είναι αν ένας «κύκλος» ανήκει σταθερά στο ίδιο επίπεδο, ή ανεβαίνει συνεχώς επίπεδο χωρίς να κλείνει ποτέ. Αν, δηλαδή, η αυτογνωστική πορεία είναι ένας αέναα επαναλαμβανόμενος κύκλος, ή είναι μία εξελικτική σπείρα που εκτείνεται σε όλο το μήκος της ζωής. Στην πρώτη περίπτωση μένουμε ανεξέλικτοι καθώς βαδίζουμε πάνω στη χωροχρονική μας διαδρομή. Είναι η δεύτερη επιλογή που δίνει στη ζωή ουσιαστικό υπαρξιακό νόημα...

Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2020

Υπέρβαση του Εγώ


Αυτός ο στυλογράφος ο ακριβός 
ήταν δικός μου: 
κοίτα στο πλάι το μονόγραμμα! 

Αυτό το σπίτι το ψηλό 
σε μένα ανήκε: 
μες στο συρτάρι είναι τα συμβόλαια! 

Αυτό το ποίημα το εξαίσιο 
εγώ το έγραψα: 
πρόσεξε τ’ όνομά μου στο εξώφυλλο! 

Αυτό το πλήθος το τεράστιο 
για μένα ζητωκραύγαζε: 
σώπα και άκουσε στο δίσκο τα συνθήματα! 

Αυτή τη δωρεά τη γενναιόδωρη 
εγώ την είχα κάνει: 
για δες στην πινακίδα τα χρυσά τα γράμματα! 

Αυτοί που κλαιν με σπαραγμό 
για μένα κλαίνε: 
διάβασε τ’ όνομά μου χαραγμένο στο σταυρό! 

... Όμως «εγώ» δεν είμαι πια Εγώ: 
Είμαι «εσύ», είμαι «εμείς»
είμ’ ό,τι πέρασε και ό,τι θάρθει, 
το χθες μαζί και τ’ αύριο, 
το εδώ και το εκεί αγκαλιασμένα στο παντού, 
ψυχή του Σύμπαντος και όλων των Συμπάντων! 

Τώρα πια λεύτερος, 
καμία αιτιότητα κρυφή να μη με σκιάζει... 


Σχόλιο:

Ο Δ. Λιαντίνης, που αφιέρωσε μία ολόκληρη ζωή στη φιλοσοφική μελέτη του θανάτου, επισήμανε ότι ο θάνατος είναι μία έννοια πολύ δύσκολο να οριστεί. Θα πρόσθετα ότι είναι μία έννοια που δεν μπορεί να γίνει κατανοητή μέσα στα ανθρώπινα μέτρα, αφού είναι αδύνατο να τον τοποθετήσουμε στο πλαίσιο των οικείων χωροχρονικών συμβάσεων. Ίσως υπερβαίνει και αυτόν τούτον τον "ιερό" νόμο της αιτιότητας...

Αν η φιλοσοφία (ορθώς) δεν επιχειρεί να ορίσει τον θάνατο, η ηθική το τολμά: Είναι η απόλυτη υπέρβαση του "Εγώ"!